บทความ

โลจิสติกส์ทางน้ำ และทางบกสมัยจักรพรรดิฉินซี

เมืองกุ้ยหลิน ตั้งอยู่ในเขตปกครองตนเองชนชาติจ้วงกว่างซีทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีน มีลักษณะทางธรรมชาติที่โดดเด่นอยู่ 4 ประการคือ "เขาเขียว น้ำใส ถ้ำแปลก และหินงาม" ภูมิประเทศที่เต็มไปด้วยภูเขาหินปูนรูปร่างแปลกตามากมายกว่า 27,000 ยอด ตลอดฟากฝั่งแม่น้ำหลีเจียง

สภาพภูมิอากาศ อบอุ่นชุ่มชื้น ฤดูหนาวไม่หนาวจัด ฤดูร้อนก็ร้อนไม่มาก

ประชากรส่วนใหญ่ เป็นชนเผ่าจ้วงซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยที่ใหญ่ที่สุด เมืองกุ้ยหลินเป็นแหล่งที่มีชนเผ่าต่างๆ มากกว่า 30 ชนเผ่าอาศัยอยู่ ชนกลุ่มน้อยกลุ่มอื่นๆ เช่น เย้า, เมี้ยว, ยี่ และตง เครื่องแต่งกายสมัยก่อนส่วนใหญ่จะทำจากหนังสัตว์ มีนิสัยค่อนข้างดุ การสู้รบรุนแรง ใช้วิธีการซุ่มโจมตีศัตรู

หลังจากจักรพรรดิฉินซีได้รวบรวมหกก๊กเข้าเป็นหนึ่งแล้ว เพื่อรักษาฐานอำนาจของ พระองค์จึงได้ส่งทหารจำนวน 500,000 นาย เข้าตีเมืองกุ้ยหลิน แต่เนื่องจากภูมิประเทศเป็นปากเขา จึงทำให้การขนส่งเสบียงอาหาร อาวุธยุทโธปกรณ์เป็นไปอย่างยากลำบากมาก ทำให้กองกำลังทหารขาดเสบียงอาหาร เมื่อกรำศึกนานแล้วยังไม่บรรลุ จึงออกคำสั่งให้ขุดคลองเพื่อใช้ลำเลียงเสบียง การขุดคลองหลิงซูเกิดขึ้นภายใต้พระราชบัญชาของจิ๋นซีฮ่องเต้จักรพรรดิจีนพระองค์แรก ใช้เวลาเป็นแรมปีจนขุดสำเร็จ คลองนี้จึงถือเป็นคลองเพื่อเชื่อมโยงระหว่างดินแดนขุนเขาทางใต้ กับแผ่นดินที่ราบทางภาคกลาง และเป็นทางแลกเปลี่ยนศิลปะวัฒนธรรมที่สำคัญ ปัจจุบันคลองนี้ก็ยังเชื่อมที่ราบของเอเชียกลาง และภาคใต้ของจีนเข้ากับเอเชียอาคเนย์โดยติดต่อกับแม่น้ำแยงซี, แม่น้ำหลี่เจียง และแม่น้ำไข่มุก คลองนี้จึงถือว่ามีความสำคัญยิ่งในทางประวัติศาสตร์จีน ซึ่งสามารถถือได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นระบบโลจิสติกส์ทางน้ำ ต่อมาพระองค์ยังให้มีการปฏิรูปกฎหมาย การปกครอง และเศรษฐกิจจนรุ่งเรือง มีพระบัญชาให้ก่อสร้างถนนเชื่อมระหว่างเมือง จะต้องมีความกว้างให้เกวียน 2 เล่มสวนทางกันได้ ง่ายต่อการขนส่งทุกประเภท ทั่วทุกหนแห่งให้เชื่อมต่อกัน เป็นการพัฒนาระบบโลจิสติกส์ทางบก จักรพรรดิฉินซีสร้างหลักนิติธรรม และนำไปสู่การรวบรวมแคว้นอื่นๆ จนเป็นแผ่นดินเดียวกัน  มีรูปแบบการปกครอง และเศรษฐกิจที่มั่นคง

สมเด็จพระมหาจักรพรรดิจิ๋นซีฮ่องเต้ หรือ ฉินซีฮ่องเต้ (จีน: 秦始皇; พินอิน: Qín Shǐ Huáng ฉินสื่อหวง) มีพระนามเดิมว่า เจิ้ง (政) สันนิษฐานว่าประสูติเมื่อ พฤศจิกายน/ธันวาคม พ.ศ. 283 (260 ปีก่อนคริสตกาล) และสวรรคตเมื่อ กันยายน พ.ศ. 333 (210 ปีก่อนคริสตกาล) ทรงเป็นกษัตริย์แห่งแคว้นฉิน (秦王) ตั้งแต่ พ.ศ. 297 (247 ปีก่อนคริสตกาล) ถึง พ.ศ. 322 (221 ปีก่อนคริสตกาล จากการรวมประเทศในสมัยราชวงศ์นี้ ทำให้กลายมาเป็นคำเรียกว่าจีน ในภาษาไทย และ china ในภาษาอังกฤษ (มาจากคำว่า chin หรือ qin)

ท่านจะเห็นได้ว่าจากเรื่องที่กล่าวมาข้างต้นนี้

การเลือกใช้รูปแบบการขนส่งต่างๆ ให้เหมาะกับการขนส่งสินค้าทั้งทางบก และทางน้ำ เป็นกระบวนการวางแผนการปฏิบัติการ และการควบคุม การไหลของสินค้า การเคลื่อนย้าย เพื่อให้สามารถลดต้นทุน

การขนส่งทางน้ำเป็นการช่วยลดต้นทุนด้านการขนส่ง ช่วยประหยัดพลังงาน และลดปัญหาต่างๆ ด้านการจราจร การพัฒนาระบบการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบเชื่อมโยงกับการพัฒนาโลจิสติกส์ของประเทศไทย สอดคล้องกับยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบเครือข่ายโลจิสติกส์ในประเทศให้เชื่อมโยงอย่างบูรณาการทั้งเครือข่ายภายในประเทศ และการเชื่อมต่อไปสู่ต่างประเทศ โดยมีเป้าหมายคือ การปรับปรุงแบบท่าเรือ และมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด

อย่างไรก็ตาม เมื่อแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบโลจิสติกส์ของประเทศไทยมีเป้าหมายที่จะลดต้นทุนโลจิสติกส์ โดยมีแผนปฏิบัติการเร่งด่วนที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนา และปรับปรุงประสิทธิภาพระบบการขนส่งทางน้ำ ส่งเสริมการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ (Multimodal Transport) ให้มีการเชื่อมโยง เพื่อให้เกิดความสะดวกและสามารถให้บริการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการประหยัดพลังงาน และรักษาสิ่งแวดล้อมของกระทรวงคมนาคม

ประเทศไทยยังคงขาดการส่งเสริมการขนส่งทางน้ำในระยะเวลาที่ผ่านมา แม้ว่าจะทราบดีว่าต้นทุนการขนส่งทางน้ำ ถูกกว่าทางบกถึง 4-5 เท่าตัว ขาดยุทธศาสตร์หลักเพื่อการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ขาดองค์กรดูแลรับผิดชอบการกำหนดนโยบายการวางแผน นโยบายการส่งเสริมกิจการการขนส่งทางน้ำ และมีความอิสระในการกำหนดนโยบาย

ขาดการพัฒนาระบบการขนส่งสินค้าในลําน้ำ และชายฝั่งให้มีประสิทธิภาพ เช่น การบํารุงรักษาร่องน้ำให้สามารถเดินเรือในแม่น้ำได้ตลอดปี ลําคลองให้มีความสะดวก ปลอดภัย เช่น ขุดลอกร่องน้ำ สร้างเขื่อนป้องกันตลิ่ง ก่อสร้างท่าเรือที่ได้มาตรฐาน และปลอดภัย การพัฒนาท่าเรือ รวมทั้งการพัฒนาพื้นที่หลังท่าเรือให้มีพื้นที่เพื่อรวบรวม และกระจายสินค้าอย่างเป็นระบบและมีการจัดการที่ดี เช่น การพัฒนาลานขนถ่ายสินค้าทางราง ศูนย์การขนส่งสินค้าต่อเนื่อง และเขตสินค้าปลอดอากรเพื่อการส่งออก เป็นต้น และสนับสนุนให่มีผู้ประกอบการขนส่งทางน้ำที่หลากหลาย มีคุณภาพ และเชื่อมต่อกับระบบขนส่งรูปแบบอื่นๆ

นอกจากนี้ยังมีอุปสรรคด้านกฎระเบียบ ข้อบังคับ ซึ่งส่วนใหญ่ยังไม่ได้รับการแก้ไขให้เหมาะสมกับสถานการณ์การค้าการลงทุนในยุคของการค้าเสรี กฎระเบียบมีมากขึ้น แต่กลับไม่ได้ส่งเสริมกิจการขนส่งทางน้ำ ทำอย่างไรจึงจะแก้กฎให้เหมาะกับการลงทุนในปัจจุบัน ซึ่งรัฐควรเร่งฟื้นฟูให้เป็นรูปธรรม

ทั้งนี้ แม้ว่าการขนส่งทางน้ำจะเป็นทางเลือกหนึ่งของผู้ประกอบการ แต่ก็เป็นทางเลือกที่ดี หากมีการปรับปรุง และใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และเชื่อว่าเมื่อสามารถขจัดอุปสรรคต่างๆ ผู้ประกอบการก็จะหันมาใช้การขนส่งทางน้ำกันมากขึ้น